Brabantse erfgoedontmoeting 2018
Een maand geleden ben ik verhuisd naar Breda. Het betekent voor mij een nieuwe stad in een nieuw landsdeel en het leek me daarom een goed idee zo snel mogelijk allerlei bijeenkomsten bij te wonen. Misschien voelde ik me er dan sneller thuis.
Zo kon ik in Breda de ‘Erfgoedontmoeting’ bijwonen, georganiseerd door Erfgoed Brabant. Die omschrijft het als “dé jaarlijkse netwerkbijeenkomst om samen te bouwen aan de toekomst van het Brabantse verleden”.
Vandaag bij de Erfgoedontmoeting van @ErfgoedBrabant. Het begint met de verbeeldingskracht van Erfgoed 💐
— Redmer (@redmer) September 20, 2018
Het thema was ‘de verbeeldingskracht van erfgoed’, wat meteen geïllustreerd werd door kunstenaar Rocco Verdult. Hij organiseert activiteiten die een betrokkenen een gevoel van saamhorigheid moeten geven. Voor deze bijeenkomst had-ie voorbeelden van ondermeer een historische wijk zonder sociale cohesie, die hij probeerde terug te brengen. Het klinkt wel inspirationeel, maar het is niet het soort erfgoedverbeelding waar ik mee werk.
Patrick Timmermans, directeur van Erfgoed Brabant, leidde het rondetafelgesprek dat erop volgde. Mij vielen vooral de verhalen van gedeputeerde Henri Swinkels en curator Monique Rakhorst van het Stedelijk Museum Breda op. De gedeputeerde had een bevlogen verhaal over de Zuiderwaterlinie: Die verdediginglinie in het noorden van Noord-Brabant diende Holland te beschermen tegen aanvallen vanuit Spanje of Frankrijk. Hoe vertel je het verhaal van zo’n verdedigingswerk, dat niet de lokale bevolking diende?
Rakhorst vertelde over de gesloopte St. Barbarakerk (1866-1970), waarvan veel onderdelen in de collectie van het Stedelijk Museum Breda zijn gekomen: kruisbeelden, stukken altaar, beschilderde panelen, brokstukken van pilaren… De presentatie in het museum spreekt tot de verbeelding door oude foto’s erbij te halen en zo het herkomstonderzoek en de context van de verschillende collectiestukken te tonen.
Het ochtendprogramma eindigde met een excursie naar een aantal muurschilderingen door de stad heen. De schilderingen zijn gemaakt door het project Blind Walls Gallery, dat artiesten uit binnen- en buitenland naar Breda haalt om op muren de historie van de stad of buurt of straatnaam uit te beelden. Dit project heeft in 2018 ook de Brabantse erfgoedprijs gewonnen en organisator Dennis Elbers leidde ons rond. Hieronder een voorbeeld uit de Stallingstraat. “Trash to Treasure” staat schilderd door Thomas&Jurgen in een stijl die duidelijk op een Van Gogh lijkt. Blind Walls Gallery beschrijft wat de relatie is tot de historie van Breda:
Op de zolder van een verhuisbedrijf in de Stallingstraat lag ooit een kist bomvol werken van Van Gogh. Zijn moeder had ze daar opgeslagen, maar nadat ze verhuisde verkocht de eigenaar ze voor een dubbeltje per stuk. Pas later ontdekte hij hoe waardevol ze waren.
De Brabantse erfgoeddag was voor mij als buitenstaander bijzonder om mee te maken. Het was op twee manier een geslaagde bijeenkomst: zoals ik van tevoren had bedacht, wilde ik mensen ontmoeten in de Brabantse erfgoedsector. Onverwacht was de kennismaking met de geschiedenis van mijn nieuwe stad.