Techbegrippen zonder nodeloos Engels

. Door: Redmer Kronemeijer.

In de technologiesector worden vaak Engelstalige begrippen gebruikt. Logisch, want Amerika is een toonaangevende speler waar Nederlanders graag naar kijken. Maar soms zie ik Engelstalige termen gebruikt wroden in presentaties, kopij of reclames waar er prima, Nederlandstalige alternatieven voor zijn. Het hoeft niet op het niveau van Duitsland te zijn, maar we doen er niet verkeerd aan wat bewuster met taal om te gaan.

Knoppen en voortgang

Mijn inspiratie voor deze post kwam eigenlijk door iets dat me al veel langer was opgevallen: in iOS en macOS worden knoppen op de menubalk en in vensters anders vertaald uit het Engels dan op Windows en Android. Dan bedoel ik niet dat ‘bewaren’ en ‘opslaan’ andere vertalingen zijn, hoewel je wat mij betreft dergelijke vertaaltradities moet respecteren met je vertaling, maar dat op dezelfde knop ‘druk af’ staat of ‘afdrukken’.

Het Engels heeft weinig morfologische vormen van het werkwoord en de gebiedende wijs is daarmee identiek aan de stam van het werkwoord of de onbepaalde wijs (’hele werkwoord’). Daarbij heeft het Engels een progressief werkwoordsaspect (continuous) dat wij Nederlandstaligen liever perifrastisch uitdrukken: ‘saving’ is niet ’opslaande’ maar ’aan het opslaan’.

Deze verschillen heb ik in onderstaande tabel neergezet, met de vertalingen van Apple, Microsoft en Google erbij.

Engels Apple Microsoft Google
Show Toon Weergeven Weergeven
Open Open Openen Openen
Print Druk af Afdrukken Afdrukken
Cancel Annuleer Annuleren Annuleren
Opening Openen Openen Bezig met openen
Saving Bewaren Opslaan Bezig met opslaan

Ik vind zelf de gebiedende wijs wel passend om commando’s aan apparatuur te geven, maar opvallender vind ik dat in Microsoft’s vertaling het verschil tussen ’Open’ en ’Opening’ wegvalt.

Voor mijn eigen referentie, heb ik hier nog wat Engelse termen vertaald. Ik maak hier af en toe updates op, de laatste keer op 2020-10-10.

API uitgesproken als aapie, toepassingskoppelvlak
app toepassing, programma
checksum controlecijfer
data analytics gegevensanalyse
data management gegevensbeheer
DRM digitaal gebruiksrechtenbeheer
ephemeral vluchtig
freedoms verworvenheden
gamification tot spel maken
graph database graafdatabank
GUI gebruikersomgeving
industry wereld van, -sector
interface koppelvlak
lossy verlieslijdend
master/slave primair, hoofd- / secundair, kopie-
merge conflict samenvoegingsprobleem
provenance herkomst
query zoekopdracht, vraagstelling
sample monster(tje)
sample frequency bemonsteringsfrequentie
triple triplo, drieling
tuple tupel, tweeling
user lezer, auteur, beheerder, persoon1
vendor leverancier, producent
version control versiebeheer
update bijwerken

Spelling van samenstellingen

Met de juiste spelling ziet een tekst er niet alleen verzorgd uit, maar wordt-ie ook beter gelezen. Combinaties van Engels en Nederlands leveren voor de spelling twee problemen op: samenstellingen worden in het Nederlands samen geschreven (versiebeheer), terwijl het Engels ze los schrijft (version control). Daarnaast maakt het Engels veelvuldig gebruik van stomme E’s (cake heeft maar één lettergreep). In beide gevallen is het verhelderend om een streepje tussen de woorden te zetten, als aaneenschrijven een lelijk of onleesbaar woord oplevert.

Schrijf niet: 🚫 cake management ervaring
maar schrijf: ✅ cake-managementervaring (maar ervaring met taartbeheer is nog beter).

  1. Gebruiker heeft voor sommige lezers een negatieve bijklank. Probeer in plaats van ‘gebruiker’ een specifieker woord te kiezen, zoals lezer, schrijver of benadruk dat het een persoon is. Als je toch een algemeen woord wil gebruiken, denk dan eens aan benutter (van het Duitse Benutzer). ↩